دیباچه -زهرا فرود : "حسن بزرا " کارگردان موفق و با سابقه عرصه نمایشهای میدانی و سالنی است که سالها در زمینه بازیگری، نویسندگی، دستیار کارگردانی و کارگردانی تئاتر فعالیت داشته است. او که هم اکنون نمایش میدانی و بزرگ" جهان بانو" را روی صحنه دارد، تاکنون نمایشهای میدانی بسیار دیگری را همچون "روشنایی شب تار "،"ارض الشمس"، "تنهاتر از مسیح" و" جان فدا" را به نمایش گذاشته است. "بزرا" با بیان اينکه "جهان بانو" جمع تمام خوبی های شخصیتیِ زنان والامقام و تاریخ ساز است که نمی توان آنها را در کالبد نماد و تعبیری جای داد می گوید:جذابیت هایی که در بطنِ نمایش های میدانی وجود دارد، سبب می شود تماشاگر یک نگاه خاص و ویژه تری نسبت به تئاتر پیدا کند؛ البته نمی توان منکر این موضوع شد که ذائقه و سطح سلیقه مخاطب بعد از دیدن چنین نمایش هایی تغییر خواهد کرد و این موضوع، کار را برای نمایش های سالنی سخت تر می کند .
"حسن بزرا " کارگردان نمایش میدانی "جهان بانو" به دیباچه گفت : "جهان بانو" ترکیبی از چند داستان است که در بستر یک روایتِ ثابت، ماجراهای خود را جلو میبرد.در واقع این نمایش توام با خط داستانی ثابت، در دل خود از داستانکهایی برخوردار است که محتوای آنها پرداختن به زنان تاثیرگذار در جهان اسلام است.البته یک سر داستان این نمایش، مرتبط به بانوی نویسندهای است که مخاطب در حین تماشای "جهان بانو" با او، علل روایت و گفتههایش و نیز موقعیتی که در انتهای کار با آن مواجه خواهد شد آشنا میشود. به طور کل این نمایش از یک بستر اصلی روایی برخوردار است که داستانکهای بسیاری را در خود جای داده و یکی از داستانهای نهایی این نمایش مرتبط به دوران کرونا و زنان پرستار شهیده این دوران است.
او افزود: آماده شدن متن این نمایشنامه میدانی به مدت دو سال به طول انجامید و تقریبا بیش از ۲۸بار مورد بازنویسی قرار گرفت تا به این شکل که هم اکنون روی صحنه است در بیاید.البته ناگفته نماند یکی از دلایل موفقیت "جهان بانو" در کنار برخورداری از بُن مایه قوی ،بازنویسی های متعدد و بهره گیری از دیدگاه و نظر کارشناسان است .
کارگردان "جهان بانو" در پاسخ به این سوال که این نمایش چقدر تلاش دارد تا ضمن روایت داستان، فرهنگساز جریانات موثر باشد بیان کرد: به طور کل پایه و اساس شکل گیری این نمایش برمبنای فرهنگسازی نمودن برخی موضوعات بنا شد. اما سعی کردیم در این نمایش بیشتر توصیف کننده باشیم و علاوه بر توصیف درست از زنان تاریخ ساز، ابعاد مختلف شخصیتی این بانوانِ والامقام را نیز ضمن روایت، به نوبه خود مصور سازیم. در واقع "جهان بانو" با توصیف درستی که از زنان تاثیرگذار دارد، سعی می کند بر فطرتِ پاکِ تماشاگر تاثیر بگذارد و ضمن جذب کردن او، بیننده را به این یقین برساند که زن از جایگاه والایی برخوردار است . در حقیقت این امر،به نوعی فرهنگسازی محسوب می شود که نمی توان منکر آن شد. همچنین با این تفکر که، نمایشِ " جهان بانو" راوی آن است که مهمترین تحولات بشری مرهون زنان بوده، موافقم و این موضوع در سیر داستان کاملا مشهود است. یعنی در "جهان بانو "به وضوح می بینیم که در تحولات بشری و آن بزنگاه هایی که بشر بواسطه آن ها سر دوراهی قرار گرفته با وجود زنان والامقام و تأثیرگذار مسیر درست را یافته و از گام نهادن دربیراهه ها فاصله گرفته است.
کارگردان نمایش "تنهاتر از مسیح" در ارتباط با این موضوع که نمایش های میدانی هنرمند تربیت می کند افزود: در حقیقت خاصه هنر آن است که بالاتر از هنرمند تربیت کردن،انسان تربیت کند.از آنجا که اخلاقیات، انسانیت،معرفت، گذشت،برابری و برادری از مقوله هایی هستند که در هنر نهفته اند و هنر سبب می شود که همه این موارد در انسان جلوه کند، از این رو نمایش های میدانی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. همچنین چون برای به روی صحنه بردن اینگونه نمایش ها از یکسری اصول از جمله عدم استفاده از سلبریتی تبعیت می کنیم، نباید احساس شود که این آثار نمی توانند موفق، تأثیر گذار و حرفه ای باشند.به طور کل ما در این نمایش ها بر اساس ایمانمان به نقش آفرینان و عواملِ تولید، پیش می رویم .در واقع براساس تعالیمی که به نقش آفرینانِ این نمایش می دهیم، نه تنها هنر را به آنها می آموزیم، بلکه انضباط،تهعد،انسانیت و وفای به عهد را بصورت هم زمان در کنار مباحث دیگری چون انتقال تجربه، تکنیک بازیگری،فهم نمایش و فهم تئاتر را نیز ضمن آموزش ،منتقل می کنیم.
اوادامه داد: ما در بخش کارگردانی نمایش "جهان بانو " ضمن برخورداری از بازیگردان که فقط مختص به بازی ها است، از طراح حرکات فُرم و گروه های جمعی نیز بهره برده ایم و نقش ها بصورت کارگاهی با نقش آفرینان این نمایش تمرین می شود تا در کنار مفاهیم تکنیکی، مفاهیم انسانی نیز یادآوری و گوشزد شود و امیدوارم خداوند این لیاقت را به ما ارزانی دارد که بتوانیم از خروجی این نمایش درکنار تربیت هنرمند به گونه ای عمل کنیم که که تماشاگر بتواند با فهم وبهره گیری از مطالب این نمایش به ارزش والای انسانی پی ببرد و تأثیر و تاسی بگیرد.
"بزرا" که کارگردانی نمایش "جان فدا" را نیز در کارنامه هنری خود ثبت کرده، پیرامون جان گرفتن بیشتر نمایش های میدانی گفت : از آنجا که به روی صحنه بردن اینگونه نمایش ها با دشواری های بسیاری همراه است، از این رو تنها حمایت های مادی و معنوی است که می تواند به بدنه نمایش های میدانی جان ببخشد. در واقع هم اکنون چرخ پروژه های عظیمی همچون "جهان بانو" که از پروداکشن های سنگینی برخوردار هستند، با نذورات فرهنگی می چرخد و همین نذورات است که باعث می شود بتوانیم به حیات این نمایش ها کمک کنیم؛ به طور کل برای ادامه دار بودن نمایش های میدانی که تاثیرات و جذابیتهای بسیاری دارند، باید همت و همیت به خرج داد و حمایتهای مادی و معنوی را توشه مسیر تولیدات آنها قرارداد.
او در ارتباط با "جهان بانو"که در راستای نوع نمایش کلیشه شکنی نموده و از سه جهت مخاطب را با داستان های خود مواجه می کند بیان کرد: فاصله گرفتنِ نمایش این اثر از نوعِ رایج تماشا، یعنی دور شدن از این نوع نمایش که فقط از روبه رو بتوان یک اثر را به تماشا نشست، نیز فُرمی از اجراست که مبدع آن "بهزاد بهزاد پور "، کارگردانی که برای نخستین بار نمایش های میدانی را به روی صحنه برد، است. ایشان استاد بنده هستند و من افتخار دستیاری با او را در نمایش های "شب آفتابی" و "شبی در کهکشان ها" داشتم که تقریبا به ۱۷سال پیش باز می گردد. استاد "بهزاد پور" طراحی این نوع سالن های سه وجهی و نمایش های میدانی سه وجهی را پایه گذاری کرد و بنده نیز پیرو استاد سعی کردم، تا مقوله های جدیدتری را وارد نمایش های میدانی از جمله "جهان بانو" کنم تا به فُرم تازه ای از اجراها دست یابیم.
کارگردانِ نمایش "روشنای شب تار" افزود: شاید یکی از شاخصه هایی که بر جذابیت نمایش میدانی" جهان بانو" افزوده ،مقوله سه وجهی بودن نمایش و یا به تعبیر دیگر، اجرای نمایش از سه جهت است و اینکه در این نمایش مخاطب صرفا از روبرو به تماشای این نمایش نمی نشیند بلکه از سمت راست و چپِ سالن نیز با ماجراهای "جهان بانو" مواجه می شود. همچنین در"جهان بانو"این امکان جریان دارد که در سه صحنه ،با سرعت و با کات های خیلی سریع، وقایع مختلف مصور شوند .نمایش های میدانی از جمله "جهان بانو" عملا ترکیب و تلفیقی از تئاتر، سینما و تلویزیون هستند، چینش سکانس ها و تدوین صحنه ها،همه بصورت تدوین سینمایی انجام می شوند .
"حسن بزرا " در ارتباط با این موضوع که نمایش های میدانی چه سهمی در ترغيب مخاطبان به سمت تماشای تئاترهای صحنه ای دارند بیان کرد: اینگونه نمایش ها، می توانند تاثیر بسزایی در روی آوری مخاطب به سمت تئاتر و تماشای نمایش های صحنه ای داشته باشند.در واقع جذابیت هایی که در بطنِ نمایش های میدانی وجود دارد، سبب می شود تماشاگر یک نگاه خاص و ویژه تری نسبت به تئاتر پیدا کند، البته نمی توان منکر این موضوع شد که ذائقه ی مخاطب بعد از دیدن چنین نمایش هایی، تغییر خواهد کرد و این موضوع، کار را برای دیگر نمایش های سالنی سخت تر می کند؛ چون اینگونه نمایش ها، یک جایگاهی از نمایش و تئاتر را برای تماشاگران می سازد، که آنها دیگر نمی توانند به راحتی به تماشای هر نمایشی بنشینند و آن ها را بپذیرند .اما با تمام این مباحث نمی توان این موضوع را رد کرد که نمایش های میدانی، گزینه خوبی برای ترغیب مخاطب به سمت سالنهای تئاتر و تماشای نمایش های صحنه ای هستند.
« برزا » که سالهاست در عرصه نمایش های سالنی و میدانی در مقام نویسندگی،بازیگری و کارگردانی حضوری فعال و موفق داشته گفت : دکورهای نمایش" جهان بانو "رئال هستند و همانند یک شهرک سینمایی ساخته شده اند و در واقع در سیر به روی صحنه بردن این نمایش،عوامل صحنه شهری را وارد و شهر دیگری را خارج می کنند و همه این کارها به نوبه خود، عملکردی سخت و چالش برانگیز هستند که به لطف خدا و توان گروه صحنه اتفاق می افتد.
کارگردان این نمایش بابیان اینکه "جهان بانو" درهیچ تعبير و نمادی نمی گنجد، خاطر نشان کرد:برای این نمایش نمی توان تعبیری به کار برد. به طور کل فقط آنچه که می توان پیرامون این نمایش عنوان کرد آن است که "جهان بانو"جمع همه خوبی هاو ابعاد شخصیتی،معرفتی،روحی،عقلی و قلبی است که در جهان بانو جمع شده و شکل گرفته است.
او در پایان گفت : در تلاش هستیم که بتوانیم در ماه محرم نیز نمایش دیگری را آماده اجرا کنیم البته باید ببینیم که روزی ما هست که بتوانیم در خیمه گاه امام حسین (ع) کاری انجام دهیم یا خیر.
گفتنی است نمایش بزرگ و میدانی "جهان بانو" تا ۲۶ تیرماه در بوستان ولایت روی صحنه خواهد بود.
